Jeśli kobieta podejrzewa, że jest w ciąży, należy prędko udać się na pierwszą konsultację położniczą. Najbardziej dogodnym terminem w takim przypadku jest okres pomiędzy szóstym a ósmym tygodniem ciąży. Następne spotkania ze specjalistą powinny odbywać się co około trzy tygodnie. Wszystko oczywiście po to, aby mieć pewność, że płód rozwija się w prawidłowy sposób.
REKLAMA
Pierwsze badania w ciąży – do 10. tygodnia
W trakcie pierwszej wizyty dotyczącej ciąży lekarz przeprowadza tzw. testy ogólne, wśród których znajduje się podstawowe badanie ginekologiczne oraz piersi, a także sprawdzenie wzrostu, wagi i ciśnienia krwi ciężarnej.
Specjalista powinien również zebrać informacje na temat trybu życia pacjentki, poinformować o zaleceniach odnośnie do kwestii szczepień oraz zalecić suplementowanie kwasu foliowego. Niekiedy potrzebna jest również konsultacja ze stomatologiem oraz pobranie próbki moczu.
badania prenatalne w praktyce
Jako nieinwazyjne testy prenatalne uznaje się m.in.:
- badanie ultrasonografem, czyli klasyczne USG jamy brzusznej. Takie działanie będzie wykonywane przynajmniej trzykrotnie przez cały okres trwania ciąży. Dzięki niemu można na bardzo wczesnym etapie wykryć ewentualnie nieprawidłowości w procesie rozwijania się płodu;
- test złożony – jest to połączenie szczegółowego wywiadu, który lekarz przeprowadził z pacjentką, informacji pozyskanych z badania USG oraz danych odnośnie do stężenia hormonu beta-hCG oraz białka PAPP-A we krwi badanej.
Innymi badaniami prenatalnymi są amniopunkcja (polegająca na sprawdzeniu próbki wód płodowych), biopsja kosmówki (test komórek łożyska) oraz kordocenteza (badanie próbki krwi pobranej z żyły pępowinowej przed wykonaniem USG brzucha).
Czym jest Test Panorama?
Aby określić ewentualne ryzyko wystąpienia u dziecka zespołu Downa, wykonuje się Test Panorama, którego dokładność wynosi aż 99%. Dzięki niemu możliwe jest oszacowanie tego, jak duże jest narażenie płodu również na inne wady i nieprawidłowości związane z genetyką.
Warto również wspomnieć, że Test Panorama jest w stanie odróżnić DNA przyszłej mamy od DNA płodu, co pozwala na uniknięcie fałszywych wyników dodatnich.
Morfologia krwi ciężarnej
W trakcie trwania ciąży konieczne jest przeprowadzanie cyklicznych badań krwi pacjentki. Podstawowymi celami tych działań są:
- rozpoznanie grupy i Rh krwi. Jeśli mamy do czynienia z niezgodnością grup krwi ciężarnej i rozwijającego się dziecka, istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego, w którego wyniku organizm przyszłej matki często zaczyna produkować szkodliwe dla płodu przeciwciała, który w konsekwencji może paść ofiarą groźnej choroby hemolitycznej;
- test na obecność przeciwciał anty-Rh przeciwko antygenom krwinek czerwonych;
- stwierdzenie ewentualnego ryzyka wystąpienia cukrzycy;
- zbadanie ciężarnej w kierunku kiły oraz nosicielstwa wirusów HIV i HCV;
- badanie pod kątem nieprawidłowości w działaniu tarczycy, czyli ocena stężenia hormonu TSH.
Morfologia jest wykonywania przy okazji każdej konsultacji położniczej w trakcie trwania ciąży. Podczas pierwszej wizyty lekarskiej pacjentka jest informowana na temat tego, jak będą przebiegać kolejne badania oraz jakie są opcje, jeśli chodzi o diagnostykę ryzyka pojawienia się u płodu nieprawidłowości i wad uwarunkowanych genetycznie. W tym samym czasie kobieta otrzymuje rady związane z tematyką zdrowego trybu życia oraz szczegółach związanych z opieką przedporodową.
Badania między 11. a 14. tygodniem ciąży
Przed upływem 14. tygodnia ciąży obowiązkowym badaniem jest wykonanie USG. Test można przeprowadzić za pośrednictwem sondy dopochwowej lub brzusznej. W pierwszym trymestrze ultrasonograf pozwala ustalić m.in. dokładny wiek płodu oraz szczegóły jego budowy i występowanie ewentualnych nieprawidłowości dotyczących rozwoju dziecka.
W tym samym czasie zaleca się także zrobienie ankietowego badania, którego celem jest sprawdzenie ryzyka wystąpienia depresji oraz stopnia jej nasilenia. Ten konkretny rodzaj działań jest zupełną nowością, jeśli chodzi o standard opieki okołoporodowej w Polsce.
Badania kobiet w ciąży – 15.–26. tydzień
Między 15. a 20. tygodniem trwania ciąży kobieta powinna wykonać standardową morfologię krwi oraz badanie moczu. Następnie – pomiędzy 18. a 22. tygodniem – robione jest następne, obowiązkowe badanie ultrasonografem, które ma na celu ocenę budowy rozwijającego się płodu. Wszystko po to, aby sprawdzić ewentualne ryzyko wystąpienia wad wrodzonych oraz oszacowanie wagi ciała dziecka.
W tym czasie warto również rozważyć badanie USG 4D. Dzięki niemu przyszli rodzice będą mieli szansę przyjrzenia się swojemu potomkowi oraz zobaczenia tego, w jaki sposób się on porusza.
Testy między 27. a 32. tygodniem ciąży
W tym okresie należy odbyć podstawową konsultację położniczą, a także wykonać morfologię krwi i zbadać mocz.
Pacjentki, które mają krew Rh minus, są zobowiązane do zrobienia testów na obecność przeciwciał anty-D. Jeśli zostaną stwierdzone ku temu wskazania, konieczne będzie przyjęcie immunoglobuliny anty-D pomiędzy 28.
a 30. tygodniem trwania ciąży. W tym samym czasie przeprowadzane jest kolejne USG, którego cel jest taki sam jak w poprzednich przypadkach.
Ponadto w trakcie wizyty u specjalisty przeprowadzane są czynności takie jak: ocena czynności serca płodu, pomiar ciśnienia tętniczego oraz sprawdzenie masy ciała pacjentki, doustny test obciążenia 75 g glukozy oraz badanie w kierunki toksoplazmozy (IgM), które wykonywane jest, jeśli ciężarna w pierwszym trymestrze ciąży miała wynik ujemny.
Potrzebne badania w ciąży – 33.–37. tydzień
Pomiędzy wymienionymi powyżej tygodniami pacjentka powinna poddać się badaniom położniczym, których celem jest m.in. sprawdzenie i ocenienie wymiarów miednicy dziecka oraz czynności jego serca. Konieczny jest również pomiar ciśnienia tętniczego krwi, badanie gruczołów sutkowych oraz sprawdzenie masy ciała pacjentki.
W tym samym okresie wykonuje się następne testy ankietowe pomagające w określeniu ryzyka wystąpienia oraz nasilenia się objawów depresji.
Ponadto położna lub lekarz z pewnością zaleci zrobienie badania antygenu HBs (wskazuje on zakażenie wirusem HBV, który jest bezpośrednią przyczyną występowania WZW typu B), posiewu wymazu z pochwy i odbytu (celem tego działania jest sprawdzenie ewentualnej obecności paciorkowców z grupy B, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia noworodka) oraz badanie przeciwciał anty-HIV. Warto także wykonać podstawową morfologię oraz przebadać próbkę moczu pod kątem ogólnym.
Badania w 38. i 39. tygodniu ciąży
W tym czasie wykonywane są standardowe badania krwi i moczu. Dodatkowo położna lub lekarz ma obowiązek zaopiniować pracę serca płodu.
Pomiędzy 38. a 39. tygodniem trwania ciąży dokonuje się również badania diagnostycznego ruchów dziecka.
Badania wykonywane po 40. tygodniu
Ciężarna powinna odbyć kolejną konsultację położniczą po 40. tygodniu ciąży. Jeśli natomiast chodzi o badania do porodu, to wśród nich wykonywane są m.in. czynności takie jak:
- ocena ruchów dziecka,
- pomiar uderzeń serca płodu,
- opiniowanie napięcia mięśnia macicy,
- badanie ultrasonografem.
Jeśli wyniki wyżej wymienionych testów nie wykażą żadnych nieprawidłowości, następna wizyta u specjalisty zostanie zaplanowana za tydzień. W trakcie umówionego spotkania ciężarną czeka KTG i USG, a także zostanie ustalony termin, w jakim pacjentka musi zgłosić się do szpitala. Rozwiązanie powinno mieć miejsce przed zakończeniem się 42. tygodnia trwania ciąży.
