Częstotliwość występowania różni się w zależności od strefy zamieszkania – najczęściej ciąże wielopłodowe występują w Nigerii, a najrzadziej w Japonii. Według badań Euro-Presistat, które dotyczą opieki perinatalnej w krajach europejskich, również na naszym kontynencie częstotliwość różni się między państwami. I tak najczęściej ciąże podwójne i potrójne występowały na Cyprze (bliźnięta 26/1000 i trojaki 0,9/1000 urodzeń), najrzadziej w Rumunii (bliźnięta 10,1/1000 i trojaki 0,2/1000. urodzeń) według danych z 2015 roku. W Polsce częstotliwość wyliczono następująco: bliźnięta 13/1000 i trojaki 0,2/1000 urodzeń. Tu warto podkreślić, że częstotliwość występowania bliźniąt monozygotycznych jest stała na całym świecie i wynosi 4 na 1000 urodzeń. Ciekawe jest również to, że współczynnik płci w ciążach bliźniaczych wynosi 1,7 zarodków męskich do żeńskich, jednak w toku rozwoju ciąży przy urodzeniu wynosi on 1,05, czyli na świat przychodzi prawie tyle dziewczynek, co chłopców. Od lat 80. XX wieku ich częstotliwość wzrosła, ponieważ zwiększył się wiek kobiet decydujących się na potomstwo (najczęściej występują w grupie kobiet w wieku 35–39 lat), zmienia się środowisko naturalne człowieka, ale i częstość zastosowania technik wspomaganego rozrodu. Przełom wieków to czas spadku częstości, który w dużej mierze spowodowany jest nadzorem nad liczbą transferowanych zarodków [1].
Wysokie ryzyko, które związane jest z ciążą mnogą, spowodowało szereg zmian w opiece położniczej, a co za tym idzie – opracowanie standardów postępowania. Z drugiej strony nadal niezbędne są badania tego zjawiska, by rozumieć je jeszcze lepiej i móc zapewnić pacjentkom możliwie najlepszą opiekę. O ile rozpoznanie ciąży wielopłodowej odbywa się coraz łatwiej i szybciej, o tyle nadal problemem jest prowadzenie jej tak, by uniknąć najczęstszych powikłań, w tym wystąpienia porodu przedwczesnego. Pierwsze objawy ciąży wielopłodowej mogą, ale nie muszą być odczuwalne, np. większe nudności, wyżej położone dno macicy lub szybko rosnący obwód brzucha ciężarnej. Większe prawdopodobieństwo wykrycia ciąży mnogiej daje wysoki poziom beta-HCG w badaniach laboratoryjnych, uwidocznienie dwóch lub więcej pęcherzyków żółtkowych albo zarodków czy dwóch bijących serc w USG. Wynik badania powinien być udokumentowany zdjęciem. Warto zwrócić w tym miejscu uwagę, że Standard Opieki Okołoporodowej rekomenduje badanie ultrasonograficzne u każdej pacjentki w ciąży między 11. a 14. tygodniem ciąży. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, nie wzbudza podejrzeń, to kobieta może pozostawać pod opieką położnej, która uprawniona jest do prowadzenia ciąży fizjologicznej, a dopiero po rozpoznaniu ciąży wysokiego ryzyka (bliźniaczej) kierowana jest do lekarza. Przebieg ciąży poza stanem zdrowia ciężarnej silnie uwarunkowany jest kosmówkowością i owodniowością. Określenie tego stanu jest kluczowe dla wyboru sposobu prowadzenia. Ciąża dwukosmówkowa i dwuowodniowa powinna być, zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, objęta opieką ambulatoryjną przed 10. tygodniem, a dalsze kontrole odbywać się co 3–4 tygodnie z uwzględnieniem ryzyka porodu przedwczesnego i wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Opieka obejmuje cztery obowiązkowe badania USG, z których ostatnie przed porodem ma na celu ustalenie położenie płodów. W przypadku ciąży jednokosmówkowej, opieka wygląda podobnie z zaznaczeniem konieczności badania w kierunku zespołu przetoczeń między płodami TTTS. W uzasadnionych przypadkach pacjentka kierowana jest do ośrodka trzeciego stopnia referencji. Sposób ukończenia ciąży wybierany jest z uwzględnieniem wielu czynników (nie tylko kosmówkowatość, ale i położenie płodów, wszelkie inne komplikacje ciążowe oraz historia położnicza pacjentki). Czas, w którym standardowo pacjentka kierowana być powinna do szpitala określają Rekomendacje PTGiP [1, 4].
Opieka położnej jest pacjentce potrzebna na każdym etapie ciąży i należy podkreślić, że, obok ginekologa, jej kontakt i opieka są najczęstszymi z całego interdyscyplinarnego zespołu zaangażowanego w dany przypadek. Nasz kontakt z pacjentką podczas opieki ma różny charakter i odbywa się w wielu placówkach, a zadaniem jest objęcie ciężarnej kobiety i jej rodziny kompleksową opieką położniczą z zakresu edukacji i higieny. Ta edukacja powinna zachęcić kobietę do podejmowania działań prozdrowotnych, umacniać poczucie odpowiedzialności za zdrowie swoje i dzieci, wspierać więź emocjonalną i uczyć sprawowania odpowiedniej opieki nad nimi.
Pierwszy kontakt z położną może odbyć się podczas wizyty ciążowej, gdy kobieta jeszcze nie wie, że spodziewa się bliźniąt. Dalszy kontakt przy wizytach już u lekarza prowadzącego opierać będzie się na wspieraniu w przygotow...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
