Wizyty patronażowe a COVID-19

Aktualności

W celu zminimalizowania ryzyka transmisji wirusa SARS-CoV-2, Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego zaleca ograniczanie kontaktów z pacjentkami przebywającymi w domach, a tym samym kładzie nacisk na wykonywanie i rozliczanie wizyt czy porad położnej z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności. Udzielanie świadczeń może odbywać się zdalnie pod warunkiem, że czasowe zaniechanie świadczeń wykonywanych osobiście nie zagraża pogorszeniem stanu zdrowia pacjentki bądź jej dziecka. Natomiast przy realizacji wizyty osobistej, należy spełniać wszelki wymogi bezpieczeństwa epidemiologicznego. 

Przy wizycie należy wykazać się indywidualnym podejściem do pacjentki, z uwzględnieniem zmieniającej się sytuacji epidemiologicznej w poszczególnych regionach kraju. Ponadto, każdorazowo Konsultant Krajowy rekomenduje działania 1 zaprezentowane poniżej. 

REKLAMA

Planowanie wizyty patronażowej

Wizyty patronażowe powinny być przeprowadzone w miejscu pobytu matki oraz dziecka. Pierwsza wizyta patronażowa musi się odbyć nie później niż w ciągu 48 godzin od otrzymania przez położną zgłoszenia urodzenia dziecka przez podmiot leczniczy. Wizyta powinna być realizowana zgodnie z założeniami standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Natomiast w przypadku, gdy realizacja określonych czynności z jakichś względów nie jest możliwa, powinno to zostać odnotowane w dokumentacji medycznej. 
Przed udaniem się na wizytę patronażową położna POZ powinna dokonać rejestracji pacjentki w systemie informatycznym wraz ze sprawdzeniem w systemie e-WUŚ jej praw do świadczeń medycznych oraz informacji, czy pacjentka nie przebywa obecnie na kwarantannie lub w izolacji. Jeśli położnica nie wyraża zgody na wizytę w miejscu swojego pobytu, informacja na ten temat powinna zostać odnotowana. Decyzja taka powinna jednak zostać pisemnie potwierdzona, dopuszczalna jest droga elektroniczna, przesłanie skanu bądź zdjęcia. Położna w takim wypadku zobowiązana jest do udzielenia porady z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności. 
Każda wizyta musi być poprzedzona rozmową telefoniczną, w której położna POZ przeprowadza wywiad epidemiologiczny w celu oceny ryzyka COVID-19, a także podjęcia decyzji o warunkach odbycia wizyty w domu. Poniższe pytania powinny być zadane przed każdą, nie tylko pierwszą wizytą: 

  • czy pacjentka (lub inne osoby wspólnie z nią zamieszkujące) przebywa aktualnie na kwarantannie lub w izolacji?
  • czy pacjentka (lub inne osoby wspólnie zamieszkujące) wykazują objawy chorobowe kompatybilne z COVID-19 (temperatura ≥ 38°C, kaszel, duszność, nagła utrata węchu, smaku lub zaburzenia smaku)?
  • czy w ostatnich 14 dniach pacjentka (lub inne osoby wspólnie zamieszkujące) miała bliski kontakt z osobą podejrzaną lub potwierdzoną jako przypadek zakażenia wirusem SARS-CoV-2?

W odniesieniu do osób (pacjentek czy któregokolwiek z domowników) przebywających w izolacji lub na kwarantannie można odroczyć udzielanie świadczenia w bezpośrednim kontakcie. Świadczenie powinno jednak zostać zrealizowane jako wizyta/porada z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności, jedynie gdy czasowe zaniechanie świadczeń wykonywanych osobiście nie grozi pogorszeniem stanu zdrowia podopiecznych. Gdy po przeprowadzeniu zdalnego wywiadu położna dostrzeże konieczność bezpośredniej opieki nad matką czy dzieckiem w środowisku domowym, wówczas wizyta patronażowa musi zostać zrealizowana przy zachowaniu wszelkich epidemiologicznych wymogów.
By maksymalnie skrócić czas pobytu w warunkach domowych podopiecznych, po wywiadzie epidemiologicznym należy przeprowadzić szczegółowy wywiad dotyczący położnicy i jej dziecka. Sama wizyta już w środowisku domowym powinna zostać ograniczona do niezbędnego minimum, tj. do badania przedmiotowego matki i dziecka oraz ewentualnego zdjęcia szwów z rany krocza lub szwów z rany po cięciu cesarskim. Przed wizytą można poprosić pacjentkę o przesłanie drogą elektroniczną karty informacyjnej pobytu w szpitalu. 

Przebieg wizyty patronażowej

Czas trwania wizyty patronażowej powinien być ograniczony do niezbędnego minimum. Na wizytę należy zabrać jedynie niezbędny sprzęt (waga, aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego, termometr), narzędzia, środki i materiały opatrunkowe, przeznaczone tylko dla jednej pacjentki czy noworodka spakowane do jednej torby. Wskazane jest, aby pacjentka przygotowała własny, jeśli posiada, termometr oraz aparat do pomiaru ciśnienia. 
Z uwagi na to, że przy wizycie patronażowej nie ma możliwości zachowania bezpiecznego dystansu, położna powinna być ubrana co najmniej w:

  • fartuch flizelinowy,
  • maskę chirurgiczną,
  • okulary ochronne (gogle),
  • oraz rękawice ochronne – dwie pary (wewnętrzne i zewnętrzne).

Zgodnie z zaleceniami Konsultanta Krajowego, przed wejściem do pomieszczenia, w którym przebywa pacjentka należy: 

  • pozostawić, po przekroczeniu drzwi wejściowych, dwa czyste oznakowane, czerwone worki na ewentualne odpady medyczne zakaźne,
  • swoje wierzchnie ubranie włożyć do worka foliowego innego koloru niż czerwony,
  • założyć ochraniacze na obuwie,
  • dokonać dezynfekcji rąk przy użyciu roztworu na bazie alkoholu (minimum 60%),
  • założyć pierwsze rękawice ochronne (wewnętrzne),
  • założyć fartuch ochronny, mankiety powinny zachodzić na pierwsze rękawice,
  • założyć maskę, ewentualnie okulary ochronne (gogle),
  • przy pacjentce – założyć kolejną parę rękawic (zewnętrzne).

W czasie trwania wizyty położnej, w pomieszczeniu powinna przebywać jedynie położnica z dzieckiem (można od niej wymagać, by założyła maseczkę ochronną), a w przypadku gdy ma być obecny także inny domownik, w stosunku do niego również należy na wstępie przeprowadzić wywiad epidemiologiczny i zobowiązać do założenia maseczki. 
Podczas wizyty położna powinna zachować szczególną ostrożność, a wszystkie czynności przy matce i dziecku wykonywać w rękawiczkach. Rękawiczki po użyciu należy wyrzucić do worka. Badanie położnicy, jak i dziecka należy w miarę możliwości maksymalnie skrócić. Sama rozmowa z pacjentką powinna być prowadzona z zachowaniem możliwie największej bezpiecznej odległości (zalecane minimum 1,5 m), z zachowaniem zasad higieny oddychania (zasłaniać usta i nos podczas kaszlu, kichania, nie rozmawiać twarzą w twarz). Na koniec należy krótko poinformować o dalszych zaleceniach. Jeżeli jest taka potrzeba ze strony położnej lub pacjentki – wizytę należy kontynuować z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności. Sprzęt medyczny należy zdezynfekować przed i po jego użyciu. Ręce, po badaniu każdego pacjenta, należy również umyć i zdezynfekować środkiem na bazie alkoholu. Miejsce, w którym zostanie umieszczona dokumentacja (np. stół), należy zdezynfekować. W trakcie wizyty położna wpisuje w książeczce zdrowia dziecka wyłącznie niezbędne informacje odnoszące się do stanu zdrowia dziecka. Przy podpisywaniu dokumentów należy zachowywać zasady ograniczenia kontaktu fizycznego, przestrzegać używania przez pacjentkę własnego długopisu oraz ograniczyć dotykanie dokumentacji poprzez możliwość jej uzupełnienia w gabinecie, już po zakończeniu wizyty patronażowej. 

Zakończenie wizyty

Po zakończeniu wizyty, w bezpiecznym miejscu, w odosobnieniu od matki i dziecka, należy zdjąć środki ochrony osobistej, przestrzegając obowiązujących procedur w tym zakresie, tj. należy: 

  • zdjąć zewnętrzne rękawice wraz z fartuchem ochronnym i umieścić je natychmiast w pierwszym czerwonym worku, pozostawionym przy drzwiach wejściowych,
  • zdjąć okulary ochronne (gogle) i natychmiast umieścić je w osobnym drugim czerwonym worku (obowiązkowo po powrocie z wizyty – należy je umyć i zdezynfekować),
  • zdezynfekować rękawice wewnętrzne,
  • zdjąć maskę ochronną – umieścić ją w pierwszym czerwonym worku,
  • zdjąć wewnętrzne rękawice – umieścić je w pierwszym czerwonym worku,
  • czerwony worek zawierający używane środki ochrony osobistej zwinąć i włożyć do kolejnego czerwonego worka, który należy zabrać do utylizacji,
  • zdezynfekować dłonie i nadgarstki preparatem na bazie alkoholu.

Porady i wizyty z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych

Porady i wizyty z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności mogą być udzielanie wyłącznie w przypadkach, gdy nie jest wymagana osobista obecność położnej. W czasie wizyty patronażowej pacjentka może złożyć oświadczenie o przysługującym jej prawie do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych zdalnie. Zgoda na realizację kolejnych wizyt patronażowych w taki właśnie sposób może zostać przesłana drogą elektroniczną. 

Przypadki kwarantanny lub izolacji

Gdy wizyta patronażowa niezbędna jest w miejscu pobytu matki i dziecka, gdzie położna będzie miała bezpośredni kontakt z pacjentką z infekcją dróg oddechowych, poddaną kwarantannie lub izolacji – wówczas położna zobowiązana jest do stosowania zalecanych środków ochrony indywidualnej: maska twarzowa z filtrem (np. maska typu FFP2/FFP3), gogle, jednorazowy fartuch wodoodporny z długimi rękawami, dwie pary rękawic jednorazowych (wewnętrzne i zewnętrzne), czapka, foliowe ochraniacze 
na obuwie. 

 

Przypisy