Ocena skuteczności opasek Sea Band w niwelowaniu nudności i wymiotów u ciężarnych

Nudności, mimo że często w piśmiennictwie opisywane jako poranne, najczęściej utrzymują się przez cały dzień [2, 3] i ustępują ok 20–22 Hbd, a u 10% kobiet obecne są przez całą ciążę [3]. W przypadku, gdy doprowadzają do odwodnienia i ketonurii o nasileniu wymagającym leczenia szpitalnego oraz dożylnego uzupełniania płynów, mówimy o niepowściągliwych wymiotach ciężarnych (HG, hyperemesis gravidarum). Zaburzenie to wciąż pozostaje słabo poznane, dlatego obowiązujące obecnie strategie leczenia opierają się na łagodzeniu objawów i zapobieganiu powikłaniom. 

NVP najbardziej nasilone są w I trymestrze ciąży – okresie embriogenezy. Stąd też pacjentki często obawiają się stosowania leków, a chętnie sięgają po rozwiązania niefarmakologiczne. Jednym z nich jest zaczerpnięta z medycyny chińskiej, znana od ponad XXIII stuleci stymulacja punktu P6 (pericardium 6, zwany także Nei Kuan lub Nei Guan) [6] odpowiadającego za niwelowanie nudności i wymiotów. Jest on zlokalizowany na wewnętrznej powierzchni przedramienia, ok. 4,5–5,0 cm powyżej nadgarstka, między mięśniem zginaczem nadgarstka promieniowym, a ścięgnami mięśnia dłoniowego długiego. Wiele badań wykazało skuteczność tej metody w terapii nudności i wymiotów pooperacyjnych (postoperative nausea and vomiting, PONV), czy związanych ze stosowaniem chemioterapii. Przegląd Cochrane wykazał sprzeczne wyniki jeśli chodzi o NVP [7].
Jednak badania przeprowadzone później wskazują na
skuteczność tej metody w zapobieganiu i niwelowaniu nudności i wymiotów ciężarnych [8, 9].

CEL

Celem badania była ocena skuteczności stymulacji punktu P6 poprzez jego akupresurę za pomocą opasek Sea Band w niwelowaniu nudności i wymiotów u ciężarnych, będących pacjentkami Poradni Przyszpitalnej Szpitala Bielańskiego w Warszawie.

METODA

Badanie prowadzono od początku marca do końca kwietnia 2014 r. Ciężarne, będące pod opieką Przychodni Przyszpitalnej, które zgłaszały nudności i wymioty otrzymywały opaski Sea Band na okres tygodnia. Działanie opasek opiera się na akupresurze – ucisku na punkt P6. Pacjentki miały je nosić przez okres tygodnia. Każdego dnia zaznaczały w ankiecie stopień nasilenia nudności
oraz wymiotów stosując skalę VAS od 1 do 10 (gdzie 1 oznaczał brak, 10 – ekstremalnie silne). Ocena była dokonywana każdego dnia o tej samej porze – wieczorem. Po tygodniu podsumowywały ankietę i zwracały ją wraz z opaskami lekarzowi prowadzącemu. W czasie badania pacjentki nie stosowały innych form terapii NVP.

Tab. 1. Charakterystyka badanej grupy

WYNIKI

Badaniem objęto 31 pacjentek (N = 31), w wieku 28–44 lat;
w ciążach o zaawansowaniu między 6 Hbd a 14 Hbd. Większość badanych (74%) oceniła wstępne nasilenia nudności na 7–8 w przytoczonej powyżej skali (ryc. 1). Pierwszego dnia badania 19% (6 pacjentek) stwierdziło poprawę (zmniejszenie nasilenia o 1–2 stopnie), 61,2% nie zauważyło żadnej zmiany (ryc. 2).

Około 65% (20 z 31) pacjentek podało znaczne zmniejszenie dolegliwości – nudności ustępowały zupełnie lub pozostawały na nieznacznym poziomie 7. dnia badania (wg skali poziom 1–3). U 7 badanych wystąpiła niewielka poprawa – zmniejszenie nasilenia nudności o 1–2 punkty. Natomiast u 4 (13%) dolegliwości utrzymywały się na niezmienionym poziomie przez cały okres badania (ryc. 3).
Większość pacjentek (64,5%) stwierdziła, że poleciłaby tę metodę innym ciężarnym. Niemniej jednak, ok. 13% podało, że w czasie badania występowały zawroty głowy. Pojawiały się pod koniec dnia i zmuszały do okresowego (1–2 godzin) zdjęcia opasek. 

DYSKUSJA

Nudności i wymioty ciężarnych stanowią najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez pacjentki we wczesnej ciąży [10]. Zwykle występują między 6. a 12. ty...