Recepty pielęgniarskie od podstaw

Prawo i dokumentacja

Wystawianie recept przez uprawnione pielęgniarki i położne znajduje odzwierciedlenie w art. 15a ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011 r. W ramach samodzielnej ordynacji (art. 15a pkt. 1) pielęgniarka może, po uprzednim przeprowadzeniu badania fizykalnego, wystawić recepty na produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz zlecenia na wyroby medyczne określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych ordynowanych przez pielęgniarki i położne oraz wykazu badań diagnostycznych, na które mają prawo wystawiać skierowania pielęgniarki i położne.

Wykaz zawiera:

  • leki przeciwwymiotne;
  • przeciwzakaźne do stosowania miejscowego;
  • ginekologiczne leki przeciwzakaźne;
  • leki stosowane w niedokrwistości;
  • w chorobach gardła, ucha i zatok;
  • dróg moczowych;
  • przyzębia i tkanki okostnej;
  • skóry;
  • środki znieczulające działające miejscowo;
  • przeciwbólowe;
  • anksjolityki;
  • leki przeciwpasożytnicze;
  • rozszerzające oskrzela;
  • witaminy oraz
  • płyny infuzyjne.

Poza niektórymi wyrobami medycznymi pielęgniarka/położna może również zaordynować wszystkie dostępne opatrunki oraz paski diagnostyczne do oznaczania poziomu glukozy we krwi.

W przypadku wystawiania recept w ramach kontynuacji leczenia (art. 15a pkt. 2) pielęgniarka może wystawić receptę na środki lecznicze, z wyłączeniem takich, które zawierają substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe (wykaz A, P i N) oraz receptę lub zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne, jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta zapisanym w dokumentacji medycznej.

W praktyce możliwość wystawiania recept przez pielęgniarki i położne (w szczególności w podstawowej opiece zdrowotnej) pozwala na wykorzystanie ich wysokich uprawnień, a także skuteczne usprawnienie jakości udzielanych świadczeń.

Akty prawne

Podczas wystawiania recept, pielęgniarka i położna, korzystać muszą z wielu aktów
prawnych, które korelują ze sobą nawzajem. Poniżej wykaz ważnych ustaw i rozporządzeń:

  • ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;
  • ustawa z dnia 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne;
  • ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych;
  • ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
  • ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie;
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego;
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych ordynowanych przez pielęgniarki i położne oraz wykazu badań diagnostycznych, na które mają prawo wystawiać skierowania pielęgniarki i położne;
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie recept;
  • ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem e-recepty;
  • ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań w obszarze e-zdrowia.

Zasady prawidłowego wystawiania recept pielęgniarskich

Od stycznia 2020 r. w każdym podmiocie leczniczym wystawiającym recepty obowiązuje konieczność wystawiania recept elektronicznych, czyli tzw. e-recept. W wyjątkowych przypadkach będzie jednak możliwość skorzystania z recept papierowych. Kiedy?

  • na wizytach domowych u pacjenta, jeśli bę...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy