Nie liczy się ilość, ale przede wszystkim jakość! Zapotrzebowanie w trakcie ciąży oraz laktacji

Opieka nad matką i dzieckiem

Odpowiednia dieta i suplementacja w trakcie ciąży oraz laktacji może wspomóc prawidłowy rozwój płodu oraz niemowlęcia. Choć wiele osób bagatelizuje znaczenie jedzenia w kontekście zdrowia, coraz więcej badań naukowych wskazuje, że niedobory pokarmowe lub nadmierna podaż energii w tym newralgicznym czasie mogą się wiązać z niebezpiecznymi konsekwencjami zdrowotnymi zarówno dla kobiety, jak i dziecka. W tym artykule podzielimy się poradami, jak powinna wyglądać dieta i na co zwracać uwagę przy bilansowaniu jadłospisu oraz dobierania suplementów.

Według najnowszych rekomendacji u kobiet z prawidłowym BMI w momencie zapłodnienia (18,5–24,9 kg/m2) zapotrzebowanie w I trymestrze wzrasta o ok. 85 kcal/dzień, w II trymestrze o 285 kcal/dzień, a w III trymestrze o 475 kcal/dzień względem tego sprzed ciąży. W tabelce poniżej wskazano propozycje posiłków dostarczających wskazaną ilość energii.
Aby dostarczyć tyle kalorii, można przygotować koktajl, np. z półtorej szklanki mleka lub napoju roślinnego, porcji owoców (np. 1 banana) i łyżki masła orzechowego czy garści orzechów.
U kobiet z BMI z nadwagą (BMI > 25 kg/m2) lub otyłością (BMI > 30 kg/m2) wskazane jest zaplanowanie kaloryczności diety w taki sposób, aby osiągać mniejsze przyrosty – odpowiednio 7–11,5 kg oraz 5–9 kg. Wysokie BMI świadczy o nadmiernej masie ciała, co w większości przypadków wiąże się również ze zbyt dużą zawartością tkanki tłuszczowej. Tkanka tłuszczowa to rezerwuar energii również dla rozwijającego się płodu – stąd zarówno zapotrzebowanie kaloryczne, jak i planowany przyrost masy ciała u kobiet z nadwagą lub otyłością jest niższy niż u kobiet z prawidłowym BMI [1].
 

Tab. 1. Propozycje posiłków dostarczające niezbędną, dodatkową ilość energii
Ilość kalorii Propozycja nr 1 Propozycja nr 2 Propozycja nr 3
85 kcal Mały banan (80 g) Średnie jabłko/gruszka (180 g) Mała szklanka soku
owocowego (200 g)
285 kcal 2 kromki chleba (60 g)
z masłem, szynką
drobiową i warzywami
Półtorej garści
orzechów włoskich (45 g)
Sałatka owocowa:
jogurt naturalny (180 g)
+ łyżka orzechów (15 g)
+ mały banan (80 g)
475 kcal Koktajl:
półtora szklanki mleka (375 g)
+ banan (120 g)
+ łyżka płatków
owsianych (10 g)
+ łyżka masła
orzechowego (25 g)
Sałatka z 60 g łososia
wędzonego, z dwoma
łyżkami oliwy z oliwek (20 g),
dwoma kromkami
chleba (60 g)
oraz porcją warzyw
Twarożek z twarogu
półtłustego (125 g),
jogurtu naturalnego (90 g),
pestek dyni (10 g)
z warzywami
oraz dwoma kromkami
chleba (60 g)


Zapotrzebowanie kaloryczne w trakcie laktacji

Czas laktacji również wiążę się z ogromnymi wydatkami energetycznymi, które organizm przeznacza na produkcję mleka. Według rekomendacji Instytutu Żywności i Żywienia opublikowanych w bieżącym roku zapotrzebowanie kobiety karmiącej piersią wzrasta o 505 kcal względem jej podstawowego w trakcie pierwszego półrocza laktacji. Nie określono wartości norm w kolejnych miesiącach laktacji, kiedy dziecko otrzymuje pokarmy uzupełniające i intensywność karmienia się zmienia [1].
Nie liczy się ilość, ale przede wszystkim jakość!
Zapotrzebowanie w trakcie ciąży oraz laktacji rośnie nie tylko na energię, lecz także (a nawet w większym stopniu!) na składniki odżywcze. Kobiety w trakcie ciąży oraz laktacji powinny spożywać więcej białka, odpowiednio ok. 1,2 g/kg masy ciała oraz 1,45 g/kg masy ciała [1]. Odpowiednim źródłem białka w tym czasie może być mięso dobrej jakości, tłuste ryby morskie, jaja, nabiał, przetwory sojowe (np. tofu, tempeh), nasiona roślin strączkowych oraz orzechy. Nie ma konieczności spożywania mięsa oraz innych produktów odzwierzęcych – według ekspertów dobrze zbilansowana dieta roślinna jest bezpieczna na każdym etapie życia.
Podaż tłuszczu w trakcie ciąży oraz laktacji powinna być wyższa. Dodatkowo zaleca się zwracać szczególną uwagę na jego jakość i korzystać z różnych źródeł, np. olejów roślinnych, orzechów, tłustych ryb. Nie zaleca się produktów będących bogatym źródłem kwasów tłuszczowych trans, tj. fast foodów, słodyczy, krakersów, frytek, twardych margary...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy