Dział: Opieka nad matką i dzieckiem

Laktacja jest jedną z istotniejszych kwestii dla matek w pierwszych tygodniach macierzyństwa. Według obecnego standardu opieki okołoporodowej kobiety zgłębiają ów temat już w okresie ciąży – zarówno podczas spotkań z położną podstawowej opieki zdrowotnej, jak i podczas uczestnictwa w zajęciach szkoły rodzenia. Fizjologia laktacji składa się bowiem z wielu skomplikowanych procesów neurohormonalnych, których efektywność zależna jest od wielu czynników – matczynych, środowiskowych oraz samego noworodka. Młode matki, zwłaszcza na początku laktacji, zmagają się również z licznymi problemami, m.in. zastojem pokarmu, zatkaniem przewodu mlecznego, stanami zapalnymi piersi, nawałem lub niedoborem pokarmu. W niniejszym artykule zostanie przybliżona kwestia niedoboru pokarmu – zarówno w kontekście pozornego, jak i rzeczywistego niedoboru.

Pielęgnacja noworodka po porodzie to temat wszechstronny i otwarty na nowe doniesienia ze świata nauki. W ciągu lat techniki pielęgnacji ulegały licznym zmianom, a obecnie funkcjonujący rynek kosmetyczny i medyczny oferuje rodzicom szeroki arsenał akcesoriów, przyborów, farmaceutyków i kosmetyków, które mają za zadanie chronić i koić wrażliwą skórę niemowlęcia, a także ułatwić samo wykonywanie poszczególnych zabiegów.

Wyłączne żywienie dziecka mlekiem matki w pierwszym półroczu jego życia jest rekomendowane przez wiele organizacji i towarzystw naukowych, jak m.in. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), AAP (Amerykańska Akademia Pediatrii), EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) czy PTGHiŻD (Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci). Karmienie piersią uważane jest za optymalny model żywienia noworodków i niemowląt, w tym dzieci chorych i przedwcześnie urodzonych, który pozytywnie oddziałuje zarówno na dziecko, jak i matkę. Korzyści te zostały udokumentowane w wielu pracach naukowych, co sprawia, że karmienie piersią jest głównym celem zdrowia publicznego [1, 2, 3].

Na wstępie warto wyjaśnić, czym jest wspomniana mikrobiota – wcześniej nazywana „mikroflorą jelitową”. Jest to zespół mikroorganizmów zasiedlających organizm człowieka, w tym głównie przewód pokarmowy. Do tego ekosystemu należą przede wszystkim bakterie, ale również wirusy oraz organizmy eukariotyczne (posiadające jądro komórkowe).

Sen noworodka znacznie różni się nie tylko od snu osoby dorosłej, ale także od snu niemowlęcia czteromiesięcznego. U noworodka sen jest zależny nie od rytmu okołodobowego, który nie jest jeszcze wykształcony, ale od rytmu karmień, czyli uczucia głodu i sytości.

Karmienie piersią to niezwykle naturalny proces, który wydaje się prosty i instynktowny. W większości przypadków taki właśnie jest – niewymagający większej pomocy ze strony położnej rodzinnej lub innych specjalistów zajmujących się laktacją. Jak jednak poradzić sobie, kiedy pojawiają się problemy? Czy o piersi w czasie ciąży i laktacji powinno się szczególnie dbać?

Kolka niemowlęca jest powszechną dolegliwością dotykającą niemowlęta w pierwszych tygodniach ich życia. Częstość wizyt rodziców u lekarza pediatry i pytań zadawanych położnym na temat łagodzenia objawów kolki niemowlęcej pokazuje wagę tego problemu, a także jego negatywny wpływ na relacje w rodzinie.

Czynnościowymi zaburzeniami przewodu pokarmowego nazywamy dolegliwości, których nie można wytłumaczyć wykrywalnymi w badaniach dodatkowych nieprawidłowościami strukturalnymi lub biochemicznymi. To problem przewlekły i/lub nawracający[1].